BIP
„Bez wody nie ma życia. Bez wody nie ma lokalnych gospodarek i cennych zasobów przyrodniczych. W mało których miejscach jesteśmy tego tak bardzo świadomi jak w naszym regionie. Od wieków nasze małe ojczyzny rozwijały się dzięki położeniu nad dużymi jeziorami. A ostatnie lata to kilkudziesięciomilionowe inwestycje samorządów w infrastrukturę turystyczną, a do tego szereg prywatnych inicjatyw od hoteli, pensjonatów, kwater prywatnych i pól biwakowych czy lokali gastronomicznych” – mówił Wójt Gminy Powidz, Prezes Stowarzyszenia Powidzkiego Parku Krajobrazowego Jakub Gwit.
22 kwietnia 2025 r. w Międzynarodowy Dzień Ziemi, w Skorzęcinie odbyło się uroczyste podpisanie Listu Intencyjnego pomiędzy podmiotami zainteresowanymi odbudową zasobów wodnych jezior Powidzkiego Parku Krajobrazowego i terenów przyległych. Patronat nad wydarzeniem i współpracą stron objęła Minister Klimatu i Środowiska Paulina Hennig-Kloska.
W wydarzeniu w Skorzęcinie wzięli udział:
- Reprezentujący Minister Klimatu i Środowiska Paulinę Henning-Kloskę – Dyrektor Gabinetu Politycznego MKiŚ Piotr Szczepański; Pani Minister nie udało się dotrzeć z uwagi na sytuację w Biebrzańskim Parku Narodowym,
- Poseł na Sejm RP Michał Pyrzyk,
- Jacek Bogusławski – Członek Zarządu Województwa Wielkopolskiego,
- Reprezentujący Wojewodę Wielkopolską Agatę Sobczyk – Dyrektor Gabinetu Wojewody Piotr Pałczyński,
- Prezes ARR S.A., pełnomocnik Zarządu Woj. Wielkopolskiego ds. Restrukturyzacji Wielkopolski Wschodniej Maciej Sytek, reprezentujący również Posła na Sejm RP Tomasza Piotra Nowaka,
- Dyrektor Departamentu Ochrony Środowiska ZE PAK S.A. Paweł Szadek,
- Prof. dr hab.. Jan Przybyłek – hydrogeolog,
- Prof. dr hab. Maciej Gąbka – biolog, wybitny znawca i badacz łąk ramienicowych,
- Prof. dr hab. Julian Chmiel – biolog,
- Dr Michał Kupczyk – biolog, członek Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Poznaniu,
- Dr Bogumił Nowak – były dyrektor RZGW w Poznaniu, propagator wiedzy o jeziorach PPK i potrzebie ich ochrony,
- Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Poznaniu Marcin Nowak,
- Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu Włodzimierz Pamfil,
- Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu dr inż. Kwiryn Naparty,
- Nadleśniczy Nadleśnictwa Gniezno Michał Michalak,
- Nadleśniczy Nadleśnictwa Miradz Wojciech Wojtasiński,
- Nadleśniczy Nadleśnictwa Konin Michał Urbaniak,
- Prezes Stowarzyszenia ,,Eko-Przyjezierze”, członek Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Toruniu Józef Drzazgowski,
- Wiceprezes Rady Nadzorczej Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Radna Miasta Konina Emilia Wasilewska,
- Wicestastorsta Słupecki Piotr Kowalski i członek Zarządu Powiat Słupecki Piotr Gałan,
- Starosta Konińska Katarzyna Fryza z Wicestarostą Włodzimierzem Kocajem,
- Starosta Gnieźnieński Tomasz Budasz z Członkinią Zarządu Ewa Barłoga-Purol,
- Starosta Mogileński Tomasz Krzesiński,
- Jakub Gwit – wójt Gminy Powidz, Prezes Stowarzyszenia Powidzkiego Parku Krajobrazowego,
- Wójt Gminy Kazimierz Biskupi Grzegorz Maciejewski,
- Wójt Gminy Wilczyn Grzegorz Skowroński,
- Wójt Gminy Ostrowite Mateusz Wojciechowski,
- Wójt Gminy Orchowo Grzegorz Matkowski,
- Burmistrz Miasta i Gminy Witkowo Krzysztof Szoszorek,
- Burmistrz Miasta i Gminy Kleczew Mariusz Musiałowski,
- Zastępca Burmistrza Miasta i Gminy Trzemeszno Zygmunt Nowaczyk.
Uczestników powitali członkowie Zarządu Stowarzyszenia Powidzkiego Parku Krajobrazowego – Burmistrz Gminy i Miasta Witkowo Krzysztof Szoszorek i Wójt Gminy Powidz Jakub Gwit. W imieniu pani Minister Klimatu i Środowiska głos zabrał Piotr Szczepański, Dyrektor Gabinetu Politycznego. Założenia dla realizacji projektu oraz jego uzasadnienie naukowe zaprezentowali: prof. dr hab. Jan Przybyłek i Paweł Szadek z ZE PAK S.A. oraz dr Michał Kupczyk z UAM. Potrzebę pilnych działań ratunkowych dla akwenów zgłaszali: reprezentujący lokalny biznes Mirosław Klimas oraz Prezes Stowarzyszenia ,,Eko-Przyjezierze” Józef Drzazgowski. Znaczenie realizacji projektu dla samorządu województwa przedstawił członek zarządu Jacek Bogusławski.
Przypomnijmy, że podział zadań w zakresie realizacji projektu przerzutu wód pomiędzy partnerami: samorządami, Lasami Państwowymi, Wodami Polskimi i ZE PAK S.A., został uzgodniony już kilka lat temu, w listopadzie 2022 r. w formie Listu Intencyjnego zawartego w Wilczynie.
Konieczność ponownego zawarcia takiego porozumienia dla zadania pn. ,,Zwiększenie retencji i ochrony przeciwpowodziowej środkowej Warty poprzez wykorzystanie zbiorników powyrobiskowych w zlewni Biskupiej Strugi oraz przystosowanie Kanału Ślesińskiego do przerzutu wód” wynikła z zeszłorocznej decyzji PGW WP, które uznały, że realizacja projektu nie jest ich zadaniem statutowym i nie mogą być jego liderem. ZE PAK od 2023 r. przygotowuje niezbędną dokumentację, a przed Wójtem Gminy Kazimierz Biskupi toczy się postępowanie dot. decyzji środowiskowej. W sytuacji, gdy poprawa zasobów wodnych to najważniejsze wyzwanie dla samorządów z obszaru PPK i terenów przyległych (mieszkańców, gospodarek i turystów), strona samorządowa w postaci Stowarzyszenia Powidzkiego Parku Krajobrazowego postanowiła przejąć rolę lidera projektu i aplikować na ten cel o środki z UE (w ramach Funduszu na Rzecz Sprawiedliwej Transformacji). Dzieje się tak, pomimo tego, że to Wody Polskie są ustawowo odpowiedzialne za stan zasobów wodnych w jeziorach stanowiących powierzchniowe wody płynące, jak jeziora PPK.
Projekt, nad którym Stowarzyszenie Powidzkiego Parku Krajobrazowego chce współpracować z pożytkiem dla poprawy zasobów wodnych naszych jezior, ma w pierwszej kolejności znaczenie retencyjne. Zakłada się w nim wykorzystanie nadmiarów wody z rzeki Warty, która w przeciwnym razie zmierzałaby przez Odrę do Bałtyku. Efektem realizacji projektu będzie także odbudowa mokradeł, cieków oraz poprawa stanu zasobów leśnych.
Po przygotowaniu przez ZE PAK niezbędnych dokumentacji środowiskowych, hydrologicznych i budowlanych oraz uzyskaniu pozwoleń, SPPK złoży wniosek do FST o dofinansowanie projektu w wymiarze 70%. Realna możliwość złożenia wniosku i rozpoczęcia robót to II połowa 2026 r. Niestety nie ma rozwiązań prawnych, które ułatwiłyby realizację takich zadań służących retencji. Wkład własny pochodzić będzie od samorządów, Lasów Państwowych oraz pozostała kwota – od ZE PAK. Kopalnia wesprze też SPPK w kosztach przygotowania, obsługi i rozliczenia wniosku. Uruchomienie wkładów własnych przez strony listu nastąpi dopiero po zawarciu właściwych odrębnych umów pomiędzy SPPK, a stronami, a także po uzyskaniu pewności, że projekt ma szanse na środki UE. Do czasu przekazania wkładów własnych, wyjaśnić należy też, do kogo należeć będzie infrastruktura służąca do przerzutu wód po napełnieniu zbiorników. Do czasu rekultywacji zbiornika po odkrywce Jóźwin II B wszystkie koszty utrzymania infrastruktury do przerzutu wód oraz zbiorników, ponosić będzie kopalnia, która też udostępni swoje nieruchomości Stowarzyszeniu na wykonanie zadania.
W wyniku realizacji projektu powstanie rurociąg o dł. ok. 9.5 km o wydajności 1,5 m3/s z J. Gosławskiego do zbiornika po odkrywce Kazimierz Północ. Szacowany koszt inwestycji to 35 mln zł. Po stronie kopalni będzie budowa dalszej infrastruktury do przerzutu wody z odkrywki Kazimierz Północ do odkrywki Jóźwin IIB.
Stronami Listu Intencyjnego są: Samorząd Województwa Wielkopolskiego, gminy członkowskie Stowarzyszenia Powidzkiego Parku Krajobrazowego (Gmina Powidz, Kleczew, Ostrowite, Wilczyn, Orchowo, Trzemeszno, Jeziora Wielkie, Witkowo), Gmina Kazimierz Biskupi, Powiaty – Słupecki, Gnieźnieński, Koniński i Mogileński, Nadleśnictwa- Konin, Miradz, Gniezno oraz ZE PAK S.A.
Strony listu zobowiązały się do wspólnej dbałości o linię brzegową, w tym reagowania na pojawiające się nieprawidłowości. Dla monitorowania realizacji postanowień listu powstanie zespół roboczy, w skład którego wejdą przedstawiciele stron. Poproszeni do udziału zostaną również przedstawiciele: Marszałka Kujawsko-Pomorskiego, Wojewody Kujawsko-Pomorskiego i Wielkopolskiego, RDOŚ Poznań, Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego oraz PGW Wody Polskie RZGW w Poznaniu i Bydgoszczy.
Naukowe uzasadnienie dla przedstawionych kierunków działań wynika z ekspertyzy ,,Analiza możliwości zasilenia jezior Powidzkiego Parku Krajobrazowego zasobami wodnymi rzeki Warty oraz szczytowego stanowiska Kanału Ślesińskiego.”, sporządzonej w 2020 r. na zlecenie Samorządu Województwa Wielkopolskiego przez: prof. dr hab. Jana Przybyłka, prof. dr. hab. Macieja Gąbkę, mgr. inż. Witolda Kamińskiego i mgr. inż. Romana Wileńskiego.
Prezentacja prof. dr hab. Jana Przybyłka omówiona podczas uroczystości:
Foto.: Gmina Witkowo
Foto.: Gmina Powidz